آثار و عوارض مصرف ماری‌ جوانا

ماری‌ جوانا، گُل، گِراس، مرجان، علف و یا ماری، گُلِ خشکِ گیاه شاه‌دانه به انگلیسی (Cannabis) است که از آن به‌عنوان محرک و داروی روان‌گردانِ طبیعی استفاده می‌شود و در بین مصرف‌کنندگان در ایران بیشتر با نام گل، ماری یا مرجان شناخته شده است. به جز ماری‌جوانا، ترکیبات دیگری از گیاه شاه‌دانه نظیر حشیش و روغن حشیش نیز به‌دست می‌آید.تَمدد اعصاب، درون‌اندیشی و افزایش اشتها از مهم‌ترین آثار و عوارض مصرف ماری‌ جوانا است و از عوارض موقتیِ مهم مصرف آن می‌توان به کاهش حافظه کوتاه‌مدت، خشکی دهان، سرخی‌دیدگان، اختلال در مهارت‌های حرکتی و گاهی احساس اضطراب و وحشت اشاره کرد.

ماری‌ جوانا، به‌عنوان یک ماده محرک تفریحی، داروی درمانی و همچنین در برخی مراسم مذهبی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این دارو بیشتر به‌صورت تنفسِ دودِ حاصل از سوختن (تدخینی) و گاهی به‌صورت خوراکی است. در حالت تدخینی، این گیاه را معمولاً خُرد می‌کنند و در کاغذ نازکی (معروف به پِیپِر paper) می‌پیچند و مصرف می‌کنند. از اوایل قرن بیستم، در اغلب کشورهای دنیا، محدودیت‌هایی قانونی در مورد استفاده و فروش ماری‌ جوانا و دیگر محصولاتِ گیاه شاهدانه وضع شده است. علاوه‌براین، ماری‌ جوانا در برخی کشورهای دنیا مانند کانادا، بلژیک، استرالیا، هلند، اسپانیا و همچنین ۳۲ ایالت از کشور آمریکا به‌عنوان یک درمانِ گیاهی با تجویز پزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرد که به‌عنوان ماری‌ جوانای طبی از آن یاد می‌شود و در اغلب این کشورها مصرف آن قانونی است.

در غرب محصولات گیاه شاهدانه پرمصرف‌ترین ماده غیرقانونی است. همچنین، بر اساس گزارش سازمان ملل، ماری‌جوانا پرمصرف‌ترین ماده غیرقانونیِ جهان است. در زمان حاضر، ماری‌جوانا بیشتر به دلایل تفریحی و همچنین اهداف درمانی و گاهی مذهبی و روحانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازمان ملل برآورد کرده است که در سال ۲۰۰۴ حدود ۴٪ از جمعیت بزرگ‌سال جهان (معادل ۱۶۲ میلیون نفر) در سال، ماری‌ جوانا مصرف می‌کنند؛ و حدود ۰٫۶ درصد جمعیت جهان (حدود ۲۲٫۵ میلیون نفر) به‌طور روزانه ماری‌ جوانا مصرف می‌کنند. تخمین زده می‌شود تنها در کشور آمریکا بیش از ۱۰۰ میلیون نفر در زندگی‌شان ماری‌جوانا را تجربه کرده‌اند و ۲۵ میلیون نفر طی سال گذشته چنین تجربه‌ای داشته‌اند.

اثرات مصرف ماری‌ جوانا

درحالی‌که اکثر داروهای روان‌گردان در یکی از دسته‌های محرک، کندساز، یا توهم‌زا قرار می‌گیرند، ماری‌ جوانا در بین این دسته‌ها واقع اثراتِ میانی از خود نشان می‌دهد. یک مطالعه علمی که در سال ۲۰۰۰ در «نشریه علوم جنایی» منتشر شد، حاکی از این بود که قدرتِ ماری‌جوانا از حدود ۳٫۳٪ در سال ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ به ۴٫۴۷٪ در سال ۱۹۹۷ افزایش یافته است. این مطالعه همچنین این‌طور نتیجه گرفته است که در رابطه با قدرت سایر کانابینوییدهای اصلی در ماری‌ جوانا، تغییری طی سال‌های اخیر مشاهده نشده است. طی تحقیقات بیشتری که در دانشگاه میسیسیپی تحت پروژه بررسی قدرت ماری‌ جوانا صورت گرفت، معلوم شد که میزان متوسط تی.اچ. سی در نمونه‌های ماری‌ جوانا بین سال‌های ۱۹۷۵ و ۲۰۰۷ از ۴٪ در سال ۱۹۸۳ به ۹٫۶٪ در سال ۲۰۰۷ افزایش یافته است.

تأثیرات کوتاه‌مدت ماری‌ جوانا

پس از کشیدن ماری‌ جوانا، اثرات کوتاه‌مدت پس از چند ثانیه آشکار می‌شود و تا چند دقیقه کاملاً قابل احساس و رؤیت هستند. این اثرات نوعاً به مدت ۲ تا ۳ ساعت دوام می‌آورند.

اثرات کوتاه‌مدت روان‌گردان ماری‌ جوانا خاصیتی مرحله‌ای دارد و طی سه مرحله ظاهر می‌شود:

  1. مرحله اول: اثرات ابتدایی، شامل حس آرامش و تا درجه‌ای کمتر، سرخوشی است؛
  2. مرحله دوم: در این مرحله مواردی نظیر سهولت در تفکر فلسفی، درون‌نگری و فراشناختی همراه با اضطراب و پارانویا گزارش شده است
  3. مرحله سوم: اثرات این مرحله می‌تواند شامل افزایش ضربان قلب و گرسنگی (یا گرسنگی مفرط و کاذب) باشد که این امر به دلیل واکنش فراورده‌های تی.اچ. سی در کبد رخ می‌دهد.

جدا از تغییرات ذهنی در ادراک و به‌ویژه خلق‌وخو، شایع‌ترین اثرات جسمی و عصب‌شناختیِ این ماده شامل افزایش ضربان قلب، کاهش فشارخون، اختلال در حافظه کوتاه‌مدت، اختلال حرکتی و اختلال در تمرکز است.

 تأثیرات درازمدت ماری‌جوانا

اثرات درازمدت مصرف ماری‌جوانا نسبتاً ناشناخته است. با توجه به محدودیت‌های پژوهش، همچنان بر سرِ امکان وابستگی به ماری‌جوانا، اثر آن بر هوش و حافظه، اثرش بر ریه و رابطه احتمالی‌اش با اختلالات ذهنی نظیر اسکیزوفرنی و روان‌پریشی، زوال شخصیت و افسردگی بین اثرات خوب و بد آن، در دانشمندان بحث‌وجدل وجود دارد. به همین شکل، هنوز چندان معلوم نیست که علت وجود همبستگی بالا بین مصرف مکرر ماری‌جوانا و مصرف طیفی از سایر مواد در بین جوانان برای مثال در دانشگاه‌ها چیست.

عوارض ماری‌ جوانا

اعتیاد فیزیکی به ماری‌جوانا اثبات نشده است با این وجود تخمین زده شده که ۹٪ استفاده‌کنندگان از آن به آن وابستگی پیدا می‌کنند. پژوهش‌ها حاکی از آن است که مصرف ماری‌جوانا در مقادیر بالا با علائم ترک جسمانی و روانیِ نسبتاً خفیفی همراه است.

مصرف‌کنندگان ماری‌جوانا ممکن است این عوارض کوتاه‌مدت را تجربه کنند:

  • مشکل در فکر کردن و حل مشکل
  • مشکل حافظه و یادگیری
  • از دست دادن هماهنگی
  • اختلال درک

عوارض درازمدت

تحقیقات نشان داده است که عوارض مصرف ماری‌جوانا در درازمدت عبارتند از:

  • تغییر در مغز. ماری‌جوانا می‌تواند بر نواحی از مغز که در واکنش به استرس، انگیزه و پاداش نقش دارد تأثیر بگذارد.
  • مشکل ناباروری. تحقیق بر روی حیوانان نشان داده است که استفاده شدید از ماری‌جوانا در باروری مشکل ایجاد کرده و موجب می‌شود که فرد اسپرم کمتری تولید کند. ازاین‌رو این امکان وجود دارد که افرادی که به میزان زیاد از ماری‌جوانا استفاده می‌کنند در بچه‌دار شدن دچار مشکل شوند. تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که بچه‌هایی که از مادرانی که در دوران بارداری خود از ماری‌جوانا استفاده می‌کرده‌اند، متولد می‌شوند، بیشتر دچار مشکلات رشدی و رفتاری می‌شوند.
  • مشکلات تنفسی. افرادی که ماری‌جوانا می‌کشند بیشتر دچار مشکلات تنفسی می‌شوند—مثلا خلط بیشتری تولید می‌کنند، سرفه‌های مزمن بیشتری داشته و بیشتر دچار برونشیت می‌شوند.
  • تغییر در فشارخون. به‌مرورزمان، استفاده مداوم از ماری‌جوانا می‌تواند موجب افت فشارخون شود که باعث سرگیجه می‌شود. همچنین به نظر می‌رسد که توانایی بدن برای مقابله با عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
  • مشکلات احساسی. معتادان به ماری‌جوانا بیشتر علائمی از افسردگی نشان می‌دهند. این افراد همچنین احساس اضطراب بیشتری داشته، بیشتر دچار اختلالات شخصیتی می‌شوند و در خطر ابتلا به شیزوفرنی، یک نوع بیماری روانی جدی، قرار دارند.

ماری‌ جوانا به‌مثابه دروازه ورود

فرضیه «ماری‌جوانا به‌مثابه دروازه ورود» مدعی است که مصرف ماری‌جوانا احتمال این را که افراد، متعاقبِ مصرفِ آن، به مصرف مواد مخدرِ خطرناک‌تر روی آورند افزایش می‌دهد و ازاین‌رو ماری‌جوانا همچون یک دروازه ورود برای گرایش به مواد خطرناک‌تر است. این فرضیه یکی از ستون‌های اصلیِ سیاست‌گذاری‌های مخالف با مصرف ماری‌جوانا در کشور آمریکا بوده است. با این وجود، اعتبار و صحت این فرضیه به‌شدت محل بحث است.

روش ترک

افرادی که بعد از مدتی استفاده مداوم، سعی در ترک ماری‌جوانا می‌کنند، ممکن است علائم ترک از خود نشان دهند. این علائم می‌تواند شامل آسیب‌پذیری، بی‌خوابی، اضطراب، افسردگی و بی‌اشتهایی باشد. در این مورد نیز مثل اعتیاد به کافئین، علائم ترک در یک تا دو روز اول بعد از کنار گذاشتن، بدتر خواهد بود و به‌مرورزمان بعد از گذشت یک تا دو هفته کاهش می‌یابد.

اگر خودتان یا کسی که می‌شناسید قصد ترک ماری‌جوانا را دارد، حتماً از یک مشاور کمک بگیرید. تحقیقات نشان داده است که ترکیبی از مشاوره فردی و جلسات درمانی گروهی بهترین رویکرد در ترک ماری‌ جوانا است.

ممکن است شما دوست داشته باشید
3 نظرات
  1. amir می گوید

    سلام
    من ۳ بار مصرف کردم تو عمرم (۱۷ سالمه)( مایجوانا) بعد ۳ روز پشت سر هم بود و من احساس میکنم افسردگی گرفتم و از وقتی که کشیدم که حدود ۲ روز میگذره یهو انگار فاز اونموقع منو برمیداره میخواستم ببینم چیکار میتونم بکنم

    1. دکتر شهرام محمدخانی می گوید

      با سلام با سه بار مصرف احتمالا مشکلی پیش نمی آید ولی سعی کنید متوقف کنید. زیرا با ادامه مصرف، آثار و عوارض جانبی این ماده تشدید یافته و وابستگی روانی ایجاد می شود. بهترین کار برای شما پرهیز جدی از مصرف هر گونه مواد روانگردان است.

  2. amir می گوید

    سلام خسته نباشید.بنده ۱۷ سالمه ۴ ماه پیش مصرف گل داشتم ب میزان کم کلا هم ۴ بار مصرف کرده بودم.بار اخر را ک مصرف کردم فردای انروز خیلی گیج شده بودم و همه چی یادم میرفت انگار اثراتش روی سرم مونده بود .بعد گذشت سه روز انگاد وارد یه حسو حاله جدید شده بودم انگار تو یه حالت خلسه بودم هر از گاهی میامد سراغم و میرفت مثلا بعضی مواقع ک موسیقی گوش میدادم انگار روی هوام و هیچ وزنی ندارم. الان با گذشت ۴ ماه خیلی خوب شدم ولی هنوز یه انتظار بیشتری از خودم دارم .هر از گاهی یه سری افکار مزاحم میاد سراغم و بهم میگه ک مغزم اسیب دیده و خیلی منو نگران کرده این قضیه نمیدونم چیکار کنم میشه راهنمایی کنید

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.