برنامه درمان فراشناختی اضطراب فراگیر

درمان فراشناختی اضطراب فراگیر – رویکرد فرا شناختی بر این باور است که افراد به این دلیل در دام ناراحتی هیجانی گرفتار می‌شوند که فراشناخت‌های آن‌ها به الگوی خاصی از پاسخ‌دهی به تجربه‌های درونی منجر می‌شود که موجب تداوم هیجان منفی و تقویت باورهای منفی می‌شود. این الگو «سندرم شناختی- توجّهی» (CAS) خوانده می‌شود که شامل نگرانی، نشخوار فکری، توجّه تثبیت شده و راهبردهای خود تنظیمی یا رفتارهای مقابله‌ای ناسازگارانه است.

علاوه بر این، درمان فراشناختی شامل دو حیطه‌ی محتوایی گسترده نیز است. هر اختلال در درون این حیطه‌ها، محتوای اختصاصی خود را دارد. این حیطه‌های گسترده شامل باورهای فراشناختی مثبت و منفی هستند. باورهای فراشناختی مثبت، به فواید و سودمندی‌های درگیر شدن در فعّالیّت‌های شناختی تشکیل‌دهنده‌ی «سندرم شناختی- توجّهی» مربوط می‌شوند. نمونه‌های از باورهای فراشناختی مثبت از این قرارند: «متمرکز شدن بر تهدید مفید است» و «نگرانی درباره‌ی آینده به من کمک می‌کند تا از خطر اجتناب کنم». باورهای فراشناختی منفی باورهایی هستند که به کنترل‌ناپذیری، معنی، اهمیّت و خطرناک بودن افکار و تجربه‌های شناختی مربوط می‌شوند. نمونه‌هایی از این نوع باورها عبارتند از : «اگر افکار خصمانه‌ای داشته باشم، ممکن است برخلاف میلم به آن‌ها عمل کنم» و «ناتوانی در به‌خاطر سپردن اسامی، نشانه‌ی تومور مغزی است».

مطابق مدل فراشناختی، فعّال شدن باورهای فراشناختی ناکارآمد، موجب ارزیابی منفی فکر مزاحم به‌عنوان نشانه‌ی تهدید می‌شود. این ارزیابی در جای خود باعث تشدید هیجان‌های منفی می‌شود که عمدتاً به‌صورت اضطراب هستند. در نتیجه فرد برای کاهش اضطراب خود و کنترل نظام شناختی خود به راهبردهای کنترل فکر متوسل می شود

بر اساس مدل درمان فراشناختی اضطراب فراگیر افراد مبتلا به اضطراب فراگیر، معمولاً از نگرانی به‌عنوان وسیله‌ای برای پیش‌بینی مسائل آتی و تولید روش‌های مقابله‌ای، استفاده می‌کنند. معمولاً نگرانی به‌عنوان نوعی راهبرد مقابله‌ای در پاسخ به یک فکر منفی مزاحم فعّال می‌شود (برای مثال، اگر تصادف کنم، چه می‌شود؟). این فرایند الزاماً مشکل‌ساز نیست، چون از لحاظ نظری تا وقتی‌که فرد بر این باور است که نگرانی‌اش مفید است و جلوی خطر را می‌گیرد، ممکن است «نگران خوشحال» باشد.

دانلود کاربرگ های درمان فراشناختی برای اضطراب فراگیر