مروری بر عوامل فیزیولوژی و شناختی مرتبط با اعتیاد

سیمین قباد زاده، مرضیه مسعودی، شهرام محمدخانی، جعفر حسنی

در سال‌های اخیر مصرف مواد، یکی از جدی‌ترین معضلات بشری و از پیچیده‌ترین پدیده‌های انسانی است. به‌طوری که سوءمصرف مواد و اعتیاد، امروزه به یکی از دغدغه‌های بزرگ جوامع بشری تبدیل‌ شده است. این پدیده خانمان‌سوز آثار مخرب جسمانی، روانی، خانوادگی، شغلی، مالی و اخلاقی را به دنبال دارد. با توجه به مشکلات زیاد و گسترده حاصل از اعتیاد، پیشگیری از این معضل الزامی است. با توجه به هزینه‌های بسیار بالای مبارزه با مواد مخدر، درمان و نگهداری معتادان و همچنین میزان عود بالا پس از درمان، به نظر می‌رسد پیشگیری از سوءمصرف مواد بسیار مقرون‌به‌صرفه و کارآمدتر باشد. پیشگیری از این مشکل، مستلزم شناسایی عوامل خطر و عوامل محافظت‌کننده در برابر وابستگی به مواد است. در طی سال‌های گذشته، پژوهش‌های متعددی در ایران در زمینه سبب‌شناسی و پیشگیری از مصرف مواد انجام‌شده‌اند. این پژوهش‌ها طیف گسترده‌ای از عوامل مرتبط با مصرف مواد مخدر از جمله عوامل شناختی و فیزیولوژی را مورد بررسی قرار داده‌اند. به‌منظور برنامه‌ریزی برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی آینده، ارزیابی و دسته‌بندی نتایج تولیدشده علمی در دهه‌های گذشته ضروری است. در این مقاله مروری، سعی شده است تا عوامل شناختی و فیزیولوژی مرتبط با اعتیاد که در ۲۰ سال اخیر در پژوهش‌های ایران به‌دست‌آمده است، جمع‌آوری شود. این مطالعه به مسئولین، متخصصان و درمانگران چشم- اندازی جهت شناسایی عوامل تهدیدکننده و مستعد کننده و در صورت لزوم انجام مداخلات متناسب را پیشنهاد می‌کند.

کلیدواژه‌ها: عوامل فیزیولوژی، عوامل شناختی، اعتیاد

 [/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]