نویسنده: الیزابت اسکات
ترجمه: ویدا ساعی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
تعارض در یک رابطه عملاً اجتناب ناپذیر است، اما به خودی خود، مشکلی ایجاد نمی‌کند. با این حال، چگونه می‌توان رابطه‌ها را به هم نزدیک کرد یا از هم دور کرد. مهارتهای ارتباطی ضعیف، اختلاف نظرها و سوء تفاهم‌ها می‌توانند منبع عصبانیت یا فاصله‌ای برای ایجاد رابطۀ قوی‌تر و آینده‌ای شاداب باشد.
نکته‌هایی برای ارتباط مؤثر
دفعۀ بعد که دچار تعارض می‌شوید، این نکته‌ها را در مورد مهارتهای ارتباطی مؤثر در ذهن داشته باشید تا بتوانید نتیجۀ مثبت تری ایجاد کنید. چگونه؟
تمرکز کنید
گاهی اوقات هنگام مشاجره، مطرح کردن اختلاف‌های به ظاهر مرتبط با گذشته، وسوسه‌انگیز است. برخورد با همۀ مواردی که شما را آزار می‌دهد با صحبت کردن در مورد مسائلی که قبلاً با آن تعارض داشته‌اید، ارتباط دارد. متأسفانه، این مسئله اغلب مشکل ایجاد می‌کند زیرا احتمال تفاهم متقابل و یافتن راه حل برای مسئلۀ فعلی را کاهش می‌دهد و کل بحث را سخت و حتی پیچیده می‌کند.
سعی کنید در حال حاضر، آسیب‌های گذشته یا موضوع‌های دیگری را مطرح نکنید و بر روی احساس‌های خود، درک یکدیگر و یافتن راه حل، متمرکز شوید. تمرین ذهن آگاهی می‌تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید که در همۀ زمینه‌های زندگی خود حضور بیشتری داشته باشید.
با دقت گوش کنید
افراد غالباً فکر می‌کنند که به حرف‌های دیگران گوش می‌دهند، اما در واقع در حال فکر کردن به آن چیزی هستند که می‌خواهند بعد از اتمام صحبت طرف مقابل، به او بگویند. سعی کنید دفعۀ دیگر که در حال صحبت هستید، به این مسئله توجه کنید.
این شیوه واقعاً موجب ایجاد ارتباط مؤثر می‌شود. اگرچه ممکن است مشکل باشد، اما سعی کنید واقعاً به حرف‌های طرف مقابلتان گوش دهید. صحبت‌های او را قطع نکنید. از خود دفاع نکنید و فقط او را بشنوید و آنچه را که می‌گوید به او بازخورد دهید تا بداند که شما حرف‌هایش را شنیده‌اید. سپس او را بهتر خواهید فهمید و او نیز مایل خواهد بود که به شما گوش دهد.
سعی کنید دیدگاه طرف مقابلتان را ببینید
در یک تعارض، بیشتر ما در درجۀ اول می‌خواهیم شنیده و درک شویم. ما با توضیح زیاد سعی می‌کنیم تا دیگری را به سمت فهم دیدگاه خود ببریم. این کار قابل درک است، اما تمرکز بیش از حد ما برای تمایل به درک شدن، بیش از هر چیز سوزانندۀ ارتباط است. از قضا، اگر همۀ این کارها را بکنیم، فقط کمی به نظر شخص دیگر توجه می‌شود، بنابراین هیچکدام احساس درک شدن نمی‌کند.
سعی کنید ابتدا واقعاً طرف مقابل را ببینید، و پس از آن در مورد دیدگاه خود بهتر توضیح دهید. اگر مشکل طرف مقابلتان را درک نکردید، سؤال‌های بیشتری بپرسید تا او را درک کنید. دیگران اگر شنیده شوند، احتمالاً بیشتر به گوش دادن تمایل پیدا می‌کنند.
به انتقاد با همدلی پاسخ دهید
وقتی شخصی با انتقاد به سوی شما می‌آید، خیلی راحت است که احساس کنیم او در اشتباه است و لازم است که ما از خود دفاع کنیم. در حالی که شنیدن انتقاد دشوار است و غالباً طرف مقابل آن را اغراق‌آمیز و با رنگ و لعاب جلوه می‌دهد، اما مهم است که به درد او گوش دهید و با احساس همدلی به او پاسخ دهید. همچنین، در مورد آنچه که ادعای درستی آن را دارد، تحقیق کنید؛ زیرا می‌تواند اطلاعات ارزشمندی برای شما باشد.
سهم شما، متعلق به شماست
درک کنید که پذیرفتن مسئولیت شخصی یک نقطۀ قوت است، نه یک ضعف. اعتراف به اشتباه نیز یک شیوه از رابطۀ مؤثر است. اگر هر دو نفر مسئولیت درگیری با یکدیگر را قبول دارید (که معمولاً اینگونه است)، به جست و جو و اعتراف دربارۀ سهم خود بپردازید. این کار وضعیت را بهبود می‌بخشد، یک الگوی ارتباطی خوب می‌سازد و نشانۀ بلوغ فرد است. همچنین غالباً به طرف مقابل الهام می‌بخشد که با مهربانی پاسخ دهد، و شما را به درک متقابل و راه حل نزدیک‌تر می‌کند.
در پیام‌هایتان از ضمیر “من” استفاده کنید
به جای گفتن مواردی مانند، “شما واقعاً اینجا اشتباه کرده شنیده‌اید”، جملات را با “من” شروع کنید و آنها را در مورد خود و احساس خود بیان کنید، مانند: “وقتی این اتفاق می افتد، احساس ناامیدی می کنم.”
با استفاده از ضمیر “من” دیگری کمتر متهم می‌شود، دفاع کمتر می‌شود و به طرف مقابل کمک می‌کند تا به جای حمله، دیدگاه شما را درک کند.
توافق کنید
به جای تلاش برای پیروز شدن در بحث و جدل، به دنبال راه حل‌هایی باشید که نیازهای همه را برآورده کند، چه با توافق و چه با یک راه حل جدید خلاقانه، که به وسیلۀ آن نیازهای هر دو طرف دیده شود. این تمرکز بسیار مؤثرتر از آن است که یک شخص آنچه را که می‌خواهد با هزینۀ دیگری دریافت کند. در ارتباط‌های سالم راهی پیدا می‌شود که هر دو طرف از آن راضی هستند.
زمان استراحت تعیین کنید
گاهی اوقات بحث داغ می‌شود و ادامه آن برای رسیدن به توافق یا مبارزه با مسئله بسیار دشوار می‌شود. اگر احساس می‌کنید که خود یا طرف مقابلتان برای رسیدن به توافق، بیش از حد عصبانی هستید یا وارد الگوهای ارتباطی مخرب شده شنیده‌اید، بهتر است تا زمان آرام شدن هر دو طرف، زمانی برای تنفس در نظر بگیرید. این استراحت می‌تواند پیاده روی و آرام شدن به مدت نیم ساعت برای بازگشت به مکالمه و تسلط روی آن باشد. بنابراین می‌توانید تا قبل از بازگشت به مکالمه، احساس‌های غالب خود را پردازش کنید یا راهی را که فکر می‌کنید برای هر دو نفر شما بهتر است، پیدا کنید. در یک ارتباط خوب افراد می دانند که گاهی اوقات زمان استراحت لازم است.
استراحت را ادامه دهید
در حالی که استراحت بین بحث گاهی ایدۀ خوبی است، همیشه به آن بازگردید. اگر هر دو با نگرش سازنده، احترام متقابل، تمایل به دیدن دیدگاه دیگری و یا حداقل یافتن راه حل، به وضعیت نزدیک شوید، می‌توانید در مسیر نتیجه گیر‌ی از حل و فصل مناقشه، پیشرفت کنید. اگر وقت آن نرسیده است که ارتباط را قطع کنید، از ادامه آن منصرف نشوید.
اگر به کمک احتیاج دارید، بگویید
اگر یکی یا هردوی شما در حین درگیری به هم احترام بگذارید یا سعی کنید که موضوع را حل و فصل کنید، اما باز هم به نظر اوضاع بهتر نشود، ممکن است نیاز به چند جلسه کمک از یک درمانگر داشته باشید. مشاورۀ زوج یا خانواده درمانی می‌تواند در اختلاف‌ها کمک کرده و مهارت‌هایی را برای حل و فصل مناقشه‌های آینده به شما آموزش دهند. اگر شریک زندگی شما مایل به مراجعه به درمانگر نیست، شما می‌توانید به تنهایی مراجعه کنید.
نکته‌هایی برای امتیاز در رابطه
۱. به یاد داشته باشید که هدف از مهارتهای ارتباطی مؤثر باید درک متقابل و یافتن راه حلی باشد که هر دو طرف را راضی کند، نه برنده شدن یک نفر در توافق یا حق به جانب بودن.
۲. مهارتهای ارتباطی در هر شرایطی مؤثر نیست، اما اگر در یک رابطۀ عاشقانه دچار تعارض هستید، گاهی اوقات گرفتن دست شریک عاطفیتان هنگام صحبت یا تماس جسمی با او، به رابطۀ شما کمک می‌کند. این کار می‌تواند یادآوری کند که شما هنوز هم به یکدیگر اهمیت می‌دهید و به طور کلی از یکدیگر حمایت می‌کنید.
۳. به خاطر داشته باشید که احترام گذاشتن به طرف مقابلتان بسیار مهم و یکی از مهارتهای ارتباطی است، حتی اگر از کارهای او خوشتان نمی‌آید.
