کتاب نقشه راه فراتشخیصی برای فرمول بندی موردی و طرح ریزی درمان

معرفی کتاب نقشه راه فراتشخیصی برای فرمول بندی موردی و طرح ریزی درمان

تألیف:
راشل فرانک
جوآن دیویدسون

ترجمه:
دکتر شهرام محمدخانی
استاد روان‌شناسی بالینی دانشگاه خوارزمی تهران

محمد فرهودی‌منش
دانشجوی دکتری روان‌شناسی بالینی دانشگاه خوارزمی تهران

ناشر: انتشارات ابن‌سینا
سال انتشار: ۱۴۰۱

درباره کتاب

کتاب درمان فراتشخیصی یک مکان‌یاب برای روان‌درمانگری فراهم می‌کند که هدفش ارائۀ درمانی مراقبتی، مبتنی بر علم و شخصی شده برای رفع نیازهای هر بیمار خاص است. طی‌کردن مسیر رسیدن به این مقصد به دلایل زیادی می‌تواند دشوار باشد. یک دلیل این است که پروتکل‌های درمانی دارای پشتوانۀ تجربی (EST) که توسط جامعه علمی ایجاد شده است، معمولاً یک اختلال واحد از DSM را هدف قرار می‌دهند. اما اکثر افرادی که به دنبال درمان هستند، دارای اختلالات و مشکلات متعددی هستند که بسیاری از آنها اختلالات DSM نیستند.

یک بالینگر معمول برای انطباق پروتکل‌های EST با نیازهای بیمار مبتلا به اختلالات متعدد از راهبرد ترکیبی و تطبیقی ، برداشتن مداخلات از پروتکل‌های متعدد برای رفع نیازهای یک بیمار خاص، استفاده می‌کند. وقتی فهمیدم دارم این کار را انجام می‌دهم، از اینکه در حال انجام یک کار غیرقانونی هستم و ممکن است به دردسر بیفتم، ترسیدم. من نگران بودم که مبادا تمام مراحل پروتکل EST خاصی را انجام نمی‌دهم و مداخلاتی را از بیش از یک پروتکل EST اجرا می‌کنم. آیا این بدان معناست که درمان مبتنی بر شواهد را انجام نمی‌دهم؟ من همچنین از خودم پرسیدم، چگونه می‌توانم تصمیمات عاقلانه و مبتنی بر شواهد در مورد اینکه چه مداخلاتی از چه پروتکل‌هایی در هر مقطع خاص از درمان مناسب هستند، بگیرم؟
پیچیدگی مشکلات راهبری من سرچشمه گرفته از این واقعیت بود که دانشمندان ده‌ها پروتکل EST را توسعه داده‌اند- بیش از آن چیزی که هر بالینگر می‌تواند بیاموزد. علاوه بر این، ظهور مدل‌های نظری جدید به این معنی است که متخصصان بالینی باید در مورد اینکه آیا ادغام مدل‌های متنوع قابل‌قبول است یا خیر، و اگر چنین است، چگونه، تصمیم بگیرند. این چالش به‌ویژه با ورود رویکردهای متمرکز بر ذهن‌آگاهی، دیالکتیکی -، پذیرش – و متمرکز بر شفقت در موج سوم درمان‌های شناختی رفتاری حادتر شده است. متخصصان بالینی هنگام مواجهه با این چالش‌ها، جهت دستیابی و استفاده از تمام اطلاعات تولیدشده توسط جوامع علمی و دانشگاهی برای تصمیم‌گیری بالینی خوب به کمک نیاز دارند.

فرانک و دیویسون در کتاب درمان فراتشخیصی راهنمایی‌هایی را ارائه می‌دهند که متخصصان بالینی به دنبال آن هستند. در این کتاب آنها مدلی را توصیف می‌کنند که از درمانگر می‌خواهد برای هر مورد خاص، یک مفهوم‌سازی تدوین کند که همراه با داده‌های حاصل از پایش پیشرفت، تصمیم‌گیری درمانگر را هدایت می‌کنند. قلب فرمول‌بندی یک یا چند مکانیسم روان‌شناختی (مانند عدم تحمل عدم‌اطمینان، کمال‌گرایی، طرح‌واره‌های مشکل‌ساز، و اجتناب تجربه‌ای) و فرضیه‌هایی درباره نحوۀ عملکرد و تعامل این مکانیسم‌ها برای ایجاد اختلالات و مشکلات بیمار است. نویسندگان نحوۀ استفاده از فرضیه‌های مکانیسم و داده‌های حاصل از پایش پیشرفت را برای انتخاب مداخلات و اتخاذ تصمیم‌های بالینی دیگر جهت هدایت درمان توصیف می‌کنند.

من با افتخار می‌گویم که کتاب درمان فراتشخیصی به طور قابل‌توجهی بر نوشته خودم در مورد فرمول‌بندی مورد در درمان شناختی رفتاری تکیه دارد و من خوشحالم که بگویم این کتاب آن مدل را به طرق مختلف گسترش داده و تقویت می‌کند، از جمله با توصیف و جزئی کردن تعداد زیادی از مکانیسم‌های روان‌شناختی دارای پشتوانۀ تجربی که خواننده می‌تواند از آنها برای ساختن فرمول‏بندی‌های موردی استفاده کند. این بخش از کتاب به‌ویژه کمک بزرگی است. کاش خودم می‌نوشتم!
خوانندگان این کتاب برای این دو روان‌درمانگران مجرب، به‌وضوح شناخته ‌شده هستند. این دو نویسنده ساعت‌های بی‌شماری را در مطب خود صرف کار با بیماران کرده‌اند و می‌کنند و مهارت‌های بالینی و خرد آنها در هر صفحه از کتاب درمان فراتشخیصی می‌درخشد. درعین‌حال، آنها رویکردی پژوهشی و علمی به کار بالینی ارائه می‌دهند. روح علمی، تجربه‌گرایی، و خرد بالینی به زیبایی در اینجا به هم ملحق شده‌اند.
من این نویسندگان را به‌خوبی می‌شناسم. من و جوان بیش از بیست سال است که یک رابطۀ حرفه‌ای و شخصی بسیار نزدیک داشته‌ایم و راشل بیش از پنج سال است که همکار نزدیک من با دفتری در پایین خیابان است. هرکدام دیدگاه‌ها و مجموعه مهارت‌های خود را به کتاب آورده‌اند. هر دو در ابتدا در مدل‌های روان‌پویشی آموزش‌دیده بودند، و هر دو آموزش و تجربه گسترده‌ای در درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نیز دارند، و روش آموزش رسمی در رفتاردرمانی دیالکتیکی دارد. هر دو در کار با اختلالات دوقطبی و سایر اختلالات خلقی مهارت دارند. علاوه بر این، راشل در درمان PTSD و اختلالات تجزیه‌ای تخصص دارد و جوان در اختلالات اضطرابی، به‌ویژه OCD تخصص دارد. من به مهارت‌ها و قضاوت هر دو بالینگر اعتماد کامل دارم و زمانی که در مورد یکی از موارد سخت خودم به کمک نیاز دارم به آنها تکیه می‌کنم.

اگر شما یک بالینگر هستید که به دنبال راهی برای مداخلات عاقلانه، مبتنی بر شواهد، مؤثر، شخصی شده و مراقبتی برای مراجعان خود هستید، درمان فراتشخیصی به شما کمک می‌کند راه خود را پیدا کنید.

دکتر ژاکلین پرسونز
مدیر درمان شناختی رفتاری و مرکز علمی و استاد گروه روان‌شناس، دانشگاه کالیفرنیا در برکلی

فهرست کتاب نقشه راه فراتشخیصی برای فرمول بندی موردی و طرح ریزی درمان

بخش ۱: نعریف مسئله و ترسیم راه حل‌ها
فصل ۱: چرا به نقشۀ راه فراتشخیصی نیاز داریم؟
فصل ۲: مکانیسم‌های آسیب پذیری
فصل ۳: مکانیسم‌های پاسخ
فصل ۴: اصول بنیادی نقشۀ راه فراتشخیصی
بخش ۲: تدوین فرضیه‌هایی درباره مکانیسم‌های فراتشخیصی
فصل ۵: ارزیابی و جمع آوری داده: مسیری به سوی فرضیه‌های مکانیسم
فصل ۶: تدوین فرمول‌بندی مکانیسم‌های فراتشخیصی به همراه بیمار
بخش ۳: طرح‌ریزی درمان
فصل ۷: ایجاد اهداف درمانی
فصل ۸: انتخاب مداخلات
بخش ۴: اجرای نقشۀ راه فراتشخیصی
فصل ۹: اجرای درمان
فصل ۱۰: سنجش پیشرفت، تغییر روند و پایان دادن به درمان