توانمندسازی روانی اجتماعی دانش آموزان در معرض خطر

توانمندسازی روانی اجتماعی دانش آموزان در معرض خطر

مؤلف: دکتر شهرام محمدخانی

دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی

دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل در ایران (UNODC)

ستاد مبارزه با مواد مخدر

برنامه‌ی توانمندسازی روانی- اجتماعی دانش آموزان در معرض خطر، یکی از مؤثرترین برنامه‌های پیشگیری از رفتارهای پرخطر در نوجوانان است. با توجه به اهمیت آموزش مهارت‌های زندگی، از یک دهه­ی گذشته تلاش‌هایی در ایران برای طراحی، تدوین و اجرای برنامه‌ی آموزش مهارت‌های زندگی صورت گرفته است. با این حال، بخش عمده­ی محتواهای تولیدشده بیشتر معطوف به ارتقای سطح بهداشت روانی بدون تأکید بر مشکل خاص بوده است. با توجه به این موضوع و روند رو به افزایش گرایش به مصرف انواع مواد و سایر رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان، «بسته­ توانمندسازی روانی- اجتماعی دانش‌آموزان در معرض خطر» به‌طور اختصاصی برای پیشگیری از مصرف مواد و سایر رفتارهای پرخطر در دانش‌آموزان در معرض خطر طراحی شده است. این بسته آموزشی حاصل نزدیک ده سال پژوهش و مطالعه در زمینه رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان است. پس از تهیه محتوا، این بسته مورد ارزشیابی قرار گرفت و بر اساس نتایج ارزشیابی نسخه حاضر نهایی گردید. این بسته‌ی آموزشی شامل سه بخش است:   

کتاب راهنمای آموزش مهارت‌های زندگی
کتاب کار دانش‌آموز
کتاب راهنمای مشاور: راهبردهای پیشگیری از سوءمصرف مواد در دانش‌آموزان در معرض خطر: شناسایی، ارزیابی و مداخله

بسته‌ی حاضر، اولین برنامه‌ی آموزش مهارت‌های زندگی است که بر اساس یافته‌های پژوهشی در خصوص عوامل خطرساز و حفاظت کننده­ ی مصرف مواد، در نوجوانان ایرانی و مدل­های سبب‌شناسی بومی طراحی شده و بر موضوعات مرتبط با مصرف مواد و رفتارهای پرخطر متمرکز است. این برنامه آموزشی با حمایت دفتر مقابله با مواد و جرم سازمان ملل در ایران (UNODC) و هماهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدر تدوین و اعتبار یابی شده است.

کتاب راهنمای آموزش مهارت‌های زندگی، بخشی از بسته‌ی آموزشی توانمندسازی روانی اجتماعی دانش آموزان است که به‌منظور افزایش توانمندی‌های فردی و اجتماعی این گروه از دانش‌آموزان طراحی شده است.

کتاب «راهبردهای پیشگیری از مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر: شناسایی، ارزیابی و مداخله» بخش دیگری از این بسته جامع است که به بررسی مبانی نظری مداخلات روانی- اجتماعی برای پیشگیری از رفتارهای پرخطر و نتایج ارزشیابی‌های این نوع مداخلات می‌پردازد.