یکپارچه سازی درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش

نویسندگان: جوزف سیاروچی و  آن بِی­لی

 با مقدمۀ­ استیون هیز

 ترجمه: دکتر شهرام محمدخانی دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی

انتشارات: ابن سینا

تاریخ انتشار: بهمن 1396

یکپارچه سازی CBT و ACT: راهنمای کاربردی برای یکپارچه سازی درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش- امروزه، درمان شناختی-رفتاری (CBT)  نیروی برجستهٔ عرصهٔ روان­درمانی در بیشتر جهان است. در حقیقت، اصطلاح CBT چنان گسترش یافته است که تعریف روشن آن سخت است. نظریه‌ها، اصول، مدل­ها و تکنیک­های گوناگونی در زیر چتر بزرگ CBT قرار می‌گیرند و این رویکردها برای طیف کاملی از تجارب انسانی، از ارزیابی و درمان اختلال­های روانی شدید تا تأخیرهای رشدی عمیق، تا اقدامات پیشگیری اولیه برای ارتقا سلامت به کار برده می­شوند .

مانند همهٔ رشته‌های دانش‌بنیان، CBT نیز ایستا نبوده و به‌طور دائم در حال تکامل بوده است. شکل‌گیری نظریه‌ها و فنون جدید به‌طور پیوسته و گریزناپذیری منجر به رشد و توسعه می‌شود. بااین‌وجود، این تحولات بدون مناقشه نبوده است. بحث‌انگیزترین موضوعات بر میزان بدیع و نوآورانه بودن واقعی این رویکردها و اینکه آیا ارزش‌افزوده‌ای نسبت به مدل­های سنتی CBT دارند یا خیر، متمرکز  بوده است. برخی از طرفداران رویکردهای مبتنی بر پذیرش، هرچند ریشه­ داشتن رویکردشان در مدل‌های اولیه را تصدیق می­کنند، اما به لحاظ نظری، آن‌ها را پارادایمی متمایز از مدل­های اولیه، یعنی اشکال موجودCBT ، معرفی می‌کنند.

بر اساس تحلیل هیز، نسل سوم CBT در دهه ۱۹۹۰ آغاز شد و منعکس‌کننده تأکید بر پذیرش روان‌شناختی و اصول ذهن آگاهی در  CBT است. رویکردهای نسل سوم به‌جای تلاش برای تغییر افکار و احساسات ناراحت‌کننده شخص، بر ترویج پذیرش بدون قضاوت تمامی تجارب درونی برای ارتقای سازگاری روان‌شناختی تمرکز دارند.

بسیاری از شاخه‌های CBT به‌خصوص آن‌هایی که بر ذهن آگاهی و دیدگاه‌های مبتنی بر پذیرش تأکید دارند، توصیف تاریخی هیز را کشف سودمندی یافتند. بااین‌حال، سایرین معتقدند که این تحلیل، در مورد متمایز بودن تحولات جدید از نظریه‌ها و فنّاوری‌های موجود اغراق می‌کند. در حالی ‌که منتقدان افزایش علاقه و احتمالاً سودمندی بالینی فنون پذیرش و ذهن آگاهی را تصدیق می‌کنند، معتقدند که این‌ها به‌ویژه در سطح نظری، به ‌طور بنیادی از دیدگاه ­های موجود متمایز و متفاوت نیستند. برخی از این محققان به‌جای استعاره تکامل نسل­ها ترجیح می دهند  از  استعاره شاخه‌های درخت استفاده کنند که رشد جدید از دل قسمت­های قدیمی بیرون می‌آید. متأسفانه این نوع  بحث ها و مناقشه ­های انتقادی، این حقیقت را که ACT و CBT سنتی باوجود تفاوت­هایی که دارند، به هم مربوط هستند، از نظر پنهان نگه می‌دارد.

علیرغم دیدگاه­های متفاوت دونقطه نظر کلی مورد توافق است. اول اینکه این موضوع غیرقابل‌انکار است که دهه گذشته شاهد رشد سریع علاقه دانشمندان، پژوهش­گران و همین‌طور بالینگران، به پذیرش و نظریه‌های مبتنی بر ذهن آگاهی و دیدگاه‌های بالینی بود. برای مثال، اگرچه اولین کتاب درباره درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در سال ۱۹۹۹ منتشر شد تا آغاز سال ۲۰۱۰ بیش از ۳۶۳ مقاله پژوهشی با کلید واژگان «درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد» فهرست شده بودند. بنابراین، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با به چالش کشیدن برخی از مفروضه‌های بخش­های دیگر درمان‌های خانوادهٔ CBT  رویکرد اثربخشی برای برخی از مشکلات روانشناختی شده است.

از طرف دیگر، درمان شناختی رفتاری چند دهه‌ است که زندگی افراد را بهبود می‌بخشد و ACT درمانی جدید و هیجان‌انگیز است. تاریخ روان­شناسی نشان می‌دهد که وقتی یک درمانِ جدید معرفی می‌شود، افراد اغلب سریعاً به سوی آن هجوم می­آورند و برخی بینش­های حاصل از درمان­های قبلی را فراموش ­می­کنند.

خوشبختانه، درمانگران CBT و ACT بیشتر از این­که متفاوت باشند، به هم شباهت دارند. شاید بزرگ‌ترین شباهت آن‌ها در سطح ارزش­ها باشد. هم دو متخصصان ACT و CBT به دنبال کمک به افراد هستند تا کمتر رنج بکشند، خودشان مؤلف زندگی خود باشند، به زندگی‌شان نیرو بخشند و استعداد­های خود را به طور کامل بروز دهند و  دوستی و عشق را گسترش دهند.

بنابراین، مهم است که از بحث ­ها­ی پوشالی علیه CBT و ACT فاصله بگیریم و بپذیریم که نسل سوم CBT مانند قبیل ACT، نقطهٔ مقابل CBT نیست، بلکه بخشی از خانوادهٔ بزرگ‌CBT است. کتاب حاضر، اولین کتابی است که سعی کرده پلی بین این دو رویکرد بسازد و درمانگران CBT را به بررسی مدل ACT دعوت می­کند و برعکس. نکتهٔ شگفت­آور دربارهٔ یکپارچه سازی CBT و ACT تمرکز آن بر کارکردِ یک تکنیک به‌جای ماهیت تکنیک است. رویکرد یکپارچه CBT ACT با تکیه بر نظریهٔ چارچوب ارتباطی و فلسفهٔ بافت­گرایی کارکردی یک هدف کارکردی را دنبال می‌کند که همان ترویج عمل ارزشمند و انعطاف­پذیری روان­شناختی است. با توجه به اینکه هر دو درمانگران CBT و ACT ارزش­های یکسانی را دنبال می­ کنند که شامل کاهش رنج، توانمندسازی، سرزندگی و ارتباط است. یکپارچه سازی CBT و ACT این دو رویکرد درمانی کاملاً امکان‌پذیر است و مؤلفان این کتاب به‌خوبی این مهم را انجام داده‌اند. کتاب پر از تکنیک های درمانی و کاربرگ های ساخت یافته است که درمانگران می توانند به توجه به اصول نظری منسجم و فلسفه بنیادی درمان یکپارچه CBT ACT از آنها استفاده کنند.

سرفصل های کتاب یکپارچه سازی CBT و ACT 

کتاب یکپارچه سازی CBT و ACT  در دو بخش و 8 فصل منتشر شده است:

مقدمه ای از استیون هیز : اولین راهنمای سفر CBT به ACT

بخش اول: غلبه بر موانع شناختی زندگی ارزشمند

فصل اول: به سوی یکپارچه‌سازی CBT و ACT

فصل دوم: گریز از تله‌های زبان

فصل سوم: تقویت تکنیک‌های درمان شناختی رفتاری سنتی

فصل چهارم: رها کردن خود برای کشف خود

 بخش دوم: پیش به­ سوی پذیرش و عمل

فصل پنجم: چگونه مفروضه‌های فلسفی زندگی ما را شکل می‌دهند

فصل ششم: امکان پذیرش بنیادین

فصل هفتم: ارزش‌ها و تعهد

فصل هشتم: ارتقای هوش هیجانی

سخن آخر

کتابِ تمرین خودکاوی درمانگر

امید است ترجمهٔ کتاب یکپارچه سازی CBT و ACT به برخی از بحث‌های پوشالی در زمینهٔ تضاد درونی و ناسازگاری بنیادین CBT و ACT پایان دهد و به درمانگران کمک کند تا با انعطاف‌پذیری و بر اساس نظریهٔ انسجام‌بخش، از تکنیک‌های متفاوت درمان‌های شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای کاهش رنج مراجعان و کمک به آنان در زیستن یک زندگی ارزشمند بهره بگیرند.

ممکن است شما دوست داشته باشید
1 نظر
  1. ebadullah می گوید

    سلام واحترامات خدمت تان تقدیم است من درافغانستان زندگی مینمایم به این کتاب نیاز دارم مرا درقسمت دریافت رهنمایی نماید

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.