راهنمای عملی فعال‌سازی رفتاری برای درمان افسردگی

مؤلّفان: کریستوفر، آر. مارتل ، سونا دیمیدجیان و رات هرمن­دان

مترجمان:  دکتر شهرام محمدخانی ، محمد درهرج و بهزاد سلمانی

انتشارات ورای دانش

كتاب حاضر در خصوص فعال‌سازی رفتاری  (B.A) است. فعّال‌سازی رفتاری نوعی روان‌درمانی است كه بر اساس نتایج مطالعات درمان مؤثّری برای افسردگی است و توان درمانی خود را در حوزه‌ی سایر اختلالات نیز نشان داده است. این روش درمانی توسط درمانگران مختلفی كه جهت‌گیری نظری بسیار متفاوتی داشتند، مطرح‌شده است. فعّال‌سازی رفتاری نه‌تنها یك درمان مستقّل، بلكه بخش مهمّی از درمان شناختی- رفتاری  (C.B.T) استاندارد برای افسردگی نیز هست.

فعّال‌سازی رفتاری در بیش از چهار دهه، اَشكال متعدّدی به خود گرفته است و در‌ حال‌ حاضر به دنبال نتایج تحقیقات بالینی اخیر مجدّداً در كانون توجّه و علاقه‌ قرار‌گرفته است؛ اما در پس تمام تحقیقات و یافته‌های علمی، یك داستان وجود دارد. اگرچه مقالات موجود در مجلّه‌ها اطّلاعات مهمّی در اختیار ما قرار می‌دهند، اما همیشه داستان مسیرهایی را كه از طریق آن‌ها این مطالعات در طول دوره‌ی زندگی‌های واقعی پرورش یافته و سهم آن‌هایی كه پیشگام ایجاد این اصول و درمان بوده‌اند بیان نمی‌كنند. این كتاب چگونگی به‌کارگیری اصول و راهبردهای فعّال‌سازی رفتاری را در عمل توضیح می‌دهد.

با هدف مجهّز کردن متخصّصان بالینی به دانشی که برای استفاده از درمان فعال‌سازی رفتاری به آن نیاز دارند، تألیف شده است. مؤلّفان با موفقیت این هدف را به انجام رسانده و کتاب بسیار شایسته‌ای تألیف کرده‌اند. این کتاب بسیاری از فنون رفتاری را که برای درمانگران فعال‌سازی رفتاری و مراجعانشان سودمند خواهد بود، توصیف می‌کند.

در این توصیف جامع و مفصّل از فعال‌ سازی رفتاری هر فصل از کتاب به‌وضوح مسائل، مشکلات و چالش‌های خاصی را موردتوجه قرار داده و انواع رفتارهای تسهیل‌کننده‌ی فرآیند درمانی را توضیح می‌دهد. نویسندگان این کتاب در مقام متخصّصان برجسته در حوزه‌ی فعال‌ سازی رفتاری، تعهّد فراوانی نسبت به این رویکرد دارند و در جایگاه پژوهشگر و متخصّص بالینی در استفاده از این فنون، این کتاب را به شایستگی به رشته‌ی تحریر درآورده‌اند.

مؤلفان راهنمای عملی فعال‌سازی رفتاری برای درمان افسردگی به‌اختصار به کاربردهای بالقوه‌ی فعال‌سازی رفتاری برای افراد مبتلا به مشکلاتی غیر از افسردگی (برای مثال مقابله با سایر بیماری‌های جسمی و مراقبت از افراد سالمند مبتلا به دمانس) نیز اشاره می‌کنند. در این که درمانگران مختلف تا چه حد این مداخله را به‌درستی اجرا می‌کنند و بیماران چگونه به این درمان پاسخ می‌دهند، تفاوت‌های فردی قابل‌توجهی وجود دارد. این‌ها مسائل مهمی هستند که پژوهش‌های آتی به آن‌ها خواهند پرداخت.

اگرچه کتاب راهنمای عملی فعال‌سازی رفتاری در پی تربیت درمانگران شایسته‌ی فعال‌سازی رفتاری است و متخصّصان بالینی می‌توانند از آن در کارهای درمانی خود به نحوی مؤثر استفاده کنند، اما پژوهشگران نیز می‌توانند در کارهای خود از آن بهره‌مند شوند.